سبد خرید شما خالی است.
جعبه دنده چیست؟
جعبه دنده چیست, تفکر سیستمی یکی از انواع پارادمتر های غالب در فضای امروزی جهان است. بر این اساس تمامی محصولات صنعتی، موجودات زنده و غیرزنده نوعی از سیستم هستند.
خودروها نیز یک ابر سیستم محسوب میشوند که از تعدادی سیستم کوچکتر تشکیل شده است؛ بنابراین در پاسخ به این سوال که جعبه دنده چیست؟ میتوان گفت که جعبه دنده یک زیرسیستم از ابر سیستم خودرو به حساب میآید.
به طور کلی میتوان گفت که تمامی خودروها با هر نوع پیشرانه و سیستم انتقال قدرت، به دو جز اساسی موتور و گیربکس نیاز دارند.
موتور قدرت را تولید میکند و گیربکس نیز وظیفه ارسال قدرت را بر عهده دارد. با این حال بسیاری از رانندگان تصور درستی در مورد اینکه گیربکس چیست و چه کاری انجام میدهد، ندارند.
وظیفه جعبه دنده چیست؟
مسولیت مهم گیربکس خودرو، نظم دهی سرعت و گشتاور مورد نیاز برای شرایط گوناگون رانندگی است.
انواع سیستم انتقال قدرت
سه نوع سیستم انتقال قدرت وجود دارد: انتقال قدرت محرک جلو، انتقال قدرت محرک عقب و انتقال قدرت به چهارچرخ.
سیستم انتقال محرک جلو متراکم است و معمولاً شامل چرخ دنده ها، درایو نهایی و دیفرانسیل است. دو شفت وجود دارد، یک شفت ورودی و یک محور خروجی. دنده ها دائما در حال درگیر شدن هستند اما فقط یک چرخ دنده در هر زمان به شفت ها چفت و درگیر می شود.
انتقال قدرت محرک عقب دارای سه محور است. درست مانند محرک جلو دارای ورودی و خروجی است، اما محور عقب همچنین دارای نیم محور است.
شفت های ورودی و خروجی به موازات یکدیگر حرکت می کنند و یک پوسته هم در زیر این دو قرار گرفته و با هم همپوشانی دارند.
شفت ورودی، محور شفت را از طریق یک جفت چرخ دنده هدایت می کند. این عمل پیوسته است و با اصطلاح “درگیر شدن ثابت” شناخته می شود.
محور شفت و خروجی دارای یک چرخ دنده روی آنها است و از چرخ دنده ثابت به بعد مانند گیربکس محور جلو رفتار می کند.
تفاوت اصلی بین گیربکس محور جلو و محور عقب چیزی است که به عنوان نسبت مستقیم شناخته می شود، یعنی زمانی که یک سیستم دو شفت را به هم قفل می کند و خوشه دنده را دور می زند.
اجزا و قطعات گیربکس و چگونگی عملکرد آنها
جعبه دندهها متشکل از قطعات متعددی است. اصلیترین قسمت آنها چرخ دندهها است که شکل و جنس آن بستگی به نوع گیربکس متفاوت است.
گیربکس از تعداد زیادی چرخ دنده تشکیل شده که هرکدام نشانگر دندههای روی دستهدنده در کابین خودرو است. چرخ دندهها در همه انواع گیربکس وجود دارد، با این تفاوت که جنس و تعداد آنها متغیر است.
برای داشتن تصویر درستی از چرخ دندهها، به چرخ دندههای یک دوچرخه دندهای توجه کنید. از اجزا و قطعات گیربکس به پوسته گیربکس باید اشاره کرد که از جنس چدن ریختهگری است و یاتاقانهای جعبه دنده، چرخ دندهها و محورها را در خود جا داده است.
محور کلاچ یا همان شافت ورودی محور محرک گیربکس به حساب میآید که به طور یکپارچه به یک چرخ دنده در قسمت ورودی پوسته گیربکس وصل است و توسط کلاچ به موتور خودرو مرتبط است.
محور زیر، معروف به شافت واسط، کار انتقال گشتاور از محور محرک به محور متحرک را انجام میدهد. روی شافت واسط چند تا چرخ دنده قرار دارد که با محور یکپارچه است.
اندازه این چرخ دندهها متفاوت است. اولین چرخ دنده این محور با چرخ دنده محور محرک درگیر است و سرعت تولیدشده توسط موتور را بدون تغییر به شافت خروجی هدایت میکند.
جعبه دنده دستی چیست؟
جعبه دنده دستی که به آن سیستم انتقال دستی، یا انتقال استاندارد و به صورت خلاصه MT میگویند، یک سیستم انتقال قدرت موتور چند سرعته است که در این سیستم راننده برای تعویض دنده باید از اهرم دنده و کلاچ استفاده کند. (در خودروها کلاچ معمولا یک پدال پایی و در موتورسیکلتها یک اهرم دستی است.
اما بخش اصلی جعبه دنده در زیر کاپوت ماشین قرار دارد، جایی که مجموعه پیچیدهای از شفتها و چرخ دندهها روی محورهایی به سمت جلو و یا عقب حرکت میکنند.
در حال حاضر، بیشتر خودروهای جدیدی که به بازار میآیند، از گیربکس اتوماتیک استفاده میکنند تا هم رانندگی سادهتر و راحتتر شود و هم تمرکز راننده بیشتر باشد.
در بعضی از خودروها برای تعویض دنده اتوماتیک، دو دسته پشت فرمان قرار گرفته است که راننده با استفاده از آنها میتواند دنده را کم و زیاد کند و نیازی نیست تا کار دیگری انجام دهد.
اهمیت جعبه دنده در شتاب خودرو
از آنجایی که موتور و پیشرانه ی خودرو ها، تا میزان مشخصی دارای گشتاور هستند، وجود گیربکس ضرورت دارد. گیربکس سرعت خودرو را در شتاب های متغیر کنترل می کند و مانع تداخل فشار به قسمت پیشرانه می گردد.
علاوه بر این، وجود گیربکس در خودرو مانع شتاب گیری خودرو در شرایط متغیر جاده ای نظیر سرآشیبی می شود.
حرف آخر
امیدواریم که شما عزیزان از این وبلاگ استفاده لازم را برده باشید.
پیشنهاد میکنیم دیگر وبلاگ های ما را نیز مطالعه بفرمایید.
